Terugblik
Het is de tijd om in verwondering om te zien naar het afgelopen jaar. Best een knus idee dat we dan samen opvallend veel dezelfde zaken waarnemen. Corona natuurlijk. En de verkiezingen in Amerika. Een zwarte vrouw aan de top die ons zegt: ‘Droom met ambitie, leid met overtuiging en zie jezelf zoals niemand anders je ooit zag. We zullen bij iedere stap die je op je weg zet applaudisseren.’
Wie had dat een jaar geleden kunnen bedenken? En wie had het straatbeeld vol mondkapjes kunnen duiden? Zou voor de Here iets te wonderlijk zijn, vraagt de Bijbel zich op diverse plekken af. Wie voelt nu niet een lach opborrelen? Onverwachte gebeurtenissen maken ons open voor de toekomst. Zoals het hart van Maria dat zegt: ‘Uw dienstmaagd luistert. Mij geschiede naar uw woord.’
Het was een jaar vol verrassingen. En als ik de lijst met gasten doorkijk die de afgelopen maanden de boshut van de Verwondering hebben bezocht kijk ik nog meer op. Wat mij iedere keer weer verwondert is dat elk mens zijn eigen unieke pad te gaan heeft. Maar de kostbare inzichten die hij gaandeweg verwerft kunnen voor ieder van ons waardevol zijn.
Zo kan niemand navoelen hoe Margot van Schayk zich werkelijk voelt. Ze heeft nu voor de vierde keer kanker en dit keer is het ongeneeslijk. Haar jonge kind zal een groot deel van zijn jeugdige pad zonder moeder moeten afleggen. Een onverdraaglijke gedachte. Toch is Margot in staat volop van het leven zoals het zich nu aandient te genieten.
Ook een miserabele jeugd hoeft niet de reden te zijn om de rest van je leven in zak en as te blijven zitten. Peter Faber hoorde van zijn opvoeders dat hij niets kon, niets was en nooit iets zou bereiken. Tegenwoordig bemoedigt hij gedetineerden. Als geen ander weet hij waar het pijn doet bij zijn pupillen.
Toch is onze boshut niet een podium voor succesverhalen. Daar is die locatie niet op gebouwd. Het is een eenvoudige plek, een houten schuilplaats die nogal kwetsbaar overgeleverd is aan de elementen. Net als wij in feite. Ik waan me op onze opname-lokatie als een kind in een zelfgemaakte boomhut. Vroeger was ik dol op zulke verstopplekken. Gammele gezellige holletjes waar het goed mijmeren en schuilen was. En dat geldt ook voor onze bezoekers. Schrijver Benno Barnard kwam stamelen over de dood van zijn dochter en de lege bladzijden in zijn machteloze dagboek. Oorlogschirurg Réginald Moreels vertelde openhartig hoe anorexia hem langzaam uitholde. Thijs Tromp die een hoge functie heeft binnen de zorg, ging door verkeerde medicijnen totaal onderuit en verloor al zijn eerder opgedane inzichten over hulpverlening.
Ook waren er begeesterde gasten die innig dankbaar zijn voor de troost van de kunst en muziek. De passie van zangeres Leoni Jansen en dirigent Jan Willem de Vriend zal ik nooit meer vergeten.
Wonderlijk hoe besmettelijk inspiratie is, dat onuitroeibare virus dat weldadig welig woekert. Niet zelden neemt vervoering een zacht gezicht aan. Priester Luc Hessel straalde toen hij zei: ‘Ik heb maar een vingerknip nodig en ik ben in Aanwezigheid.’ Zijn woorden zijn een blijvende zegen voor me.
Hoe luid je zo’n bewogen, rijk en vol jaar uit? Welk mens kan als oudjaarswijze met ons terugblikken en voortuitkijken? Mijn collega’s en ik kiezen unaniem voor een man die ons hevig ontroert. Schrijver en dichter Bart Chabot. Dit jaar schreef hij een onthutsende roman: ‘Mijn vaders hand.’ Het is een raadsel dat de kleine kwetsbare Bart zijn gewelddadige opvoeders heeft overleefd. Chabot hoorde dagelijks dat hij een stuk ongeluk was dat nooit geboren had mogen worden. Hij geeft zijn pijn niet door, want is voor zijn vier zoons een liefdevolle vader. Zijn open, zachte geest zal ons troosten en inspireren zo tegen het einde van dit jaar.
Ik voel me gezegend dat ik zoveel bijzondere schepselen Gods heb mogen spreken. Gelukkig is niet iedereen vroeger verwaarloosd of mishandeld. Toch voel ik door de Verwonderingsgasten een krachtige oproep om onze kinderen te zien zoals ze zijn. Laten we ze niet manipuleren met onze koude angst. Laten we ook het kind in onszelf zacht en gul welkom heten. Laten we dat vieren deze kerst. Dan kunnen we de toekomst met vertrouwen tegemoet zien.