Mens

Op social media woedt de storm over het afgebrande kamp Moria. Velen zijn beschaamd en verontwaardigd dat we maar honderd vluchtelingen op willen nemen en die ook nog eens wegstrepen tegen de mensen die al op onze lijst stonden. Maar ook de woede tegen degenen die pleiten voor meer gastvrijheid is ongekend agressief. Wat scheelt ons? Zouden we ons zo machteloos voelen dat we onze emoties maar op elkaar richten? Wie kent niet de moedeloosheid die als een klamme deken over je heen valt als je beseft hoe kort onze armen zijn? Is ons hart dichtdoen de enige oplossing? Iedereen weet uit ervaring hoe pijnlijk dat is. Ons hart is geen sluitspier. Het woord ontmenselijking valt veel deze dagen. Iets meer dan een halve eeuw geleden gebeurde dat bewust en systematisch: mensen van hun identiteit ontdoen en ze tot nummer maken. Maar dit even terzijde. Ik vraag me af of ontmenselijking al optreedt als we onszelf veronachtzamen. Zelfhaat is een typisch westers woord. Voor een Tibetaan als de Dalai lama is het onvertaalbaar. Toen boeddhisten uit het verre oosten hier kwamen, besloten zij een eeuwenoude spirituele oefening zo aan te passen, dat wij er ook wat aan hebben. Tonglen is een beoefening om met ons mens-zijn in contact te komen en om mededogen te ontwikkelen. Tong is loslaten en len is accepteren. We ademen bijvoorbeeld het wereldleed in, maken contact met ons warme hart en ademen die liefdevolle vriendelijkheid uit. En de speciaal voor ons aangepaste variant is zelf-tonglen. Dan geven we onszelf liefde en ruimte. Egocentrisch? Helemaal niet. Wij zijn de anderen. De uitdrukking bestaat dat wie één mens redt, de hele mensheid redt. Daar moeten we eerst zelf mens voor worden: zacht en raakbaar, bedroefd maar moedig. Wie zichzelf niet afwijst maar werkelijk leert liefhebben zal een zegen voor de wereld zijn.