Ademloos
De Verwondering is een gloednieuw televisieprogramma bij de NCRV. Al m’n dromen lijken uit te komen. Eenvoud in een boshut. Met in de titel mijn lievelingswoord ‘verwondering’. Omdat dat het begin van alle wijsheid is, zei Aristoteles. Zonder verwondering geen onderzoek of wetenschap.
Dat is een gezellige bijkomstigheid, maar ik wil met mijn boshutgast vooral graag met open mond staan over het wonder van dit leven. Daar mag best eens een stilte bij vallen. Het is tenslotte op zondagochtend, de morgen der morgens. Laten we dan ons hoofdkantoor maar verlaten en afzakken naar ons hart.
Verwondering, het is een wonderlijk woord. Ik zoek het op in het woordenboek en vind ‘ontsteltenis’, ‘opzien’, ‘surprise’, ‘verbijstering’, ‘verbluffing’, ‘verrassing’, ‘verstomming’. Van die begrippen zou je ademloos worden. Dat klinkt heel romantisch –you take my breath away enzo-, maar dat is het allerminst. Mijn broer Beert heeft tijdenlang naar adem gesnakt. De afgelopen maand met alle mogelijke toeters en bellen in het ziekenhuis. En vanochtend is hij overleden. Longemfyseem. Alsof de Geest hem geen ruach meer gunde. Ik ben sprakeloos. Ademloos. Verstomd. Mijn broer vertelde me op zijn ziekbed dat hij verwonderd was over zijn leven. Je wordt geboren, moet naar de kleuterschool, van alles leren en begrijpen, met smart krijg en verlies je verkering, je maakt fouten waar je van leert. Dan word je vijftig en breekt de weldadige oogsttijd aan. En nu blijkt het zomaar afgelopen.
Beert schudde verwonderd zijn hoofd, voor zover dat ging met de slangen en buizen in en om hem heen. We zwegen een tijd. Hij gaf mij vanaf zijn ziekenhuisbed een snelcursus nabijheid: niet teveel trachten en vragen stellen. Wees er. Wees mij nabij.
Zijn verwondering over het leven hoefde niet te worden gestelpt met een verklaring. Onze stilte was weldadig.
En nu is hij over het lijden heen. Ik bid dat Beert gewiegd wordt op de adem van de Allerhoogste. Ook nu is onze stilte troostend. Verwondering is niet alleen het begin van alle wijsheid, maar ook het einde van alle mitsen en maren. Verwondering opent de deur naar overgave. Naar open mond en hart.
(column voor Perspectief)